Αδένωμα παραθυρεοειδούς αδένα και πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

Το αδένωμα παραθυρεοειδούς αδένα αποτελεί τη βασική αιτία υπερπαραγωγής της παραθυρεοειδικής ορμόνης και του ασβεστίου στο αίμα. Η πάθηση αυτή ονομάζεται πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός και εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως η αίσθηση έντονης και διαρκούς κόπωσης, η μυϊκή αδυναμία, οι διαταραχές ύπνου και η τριχόπτωση, ενώ μπορεί να προκαλέσει οστεοπενία ή οστεοπόρωση, αρθρίτιδες, νεφρολιθίαση, πεπτικό έλκος, αρτηριακή υπέρταση, κατάθλιψη, διαταραχή συγκέντρωσης, διαταραχές μνήμης, καθώς και γενικότερα ψυχιατρικά προβλήματα. Υπάρχει όμως και ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ασθενών που νιώθει την ποιότητα της καθημερινότητάς του να επιδεινώνεται, χωρίς να έχει ξεκάθαρα συμπτώματα και να μπορεί να εξηγήσει τι είναι αυτό που του συμβαίνει.

Οκτώ στις δέκα περιπτώσεις πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού οφείλονται σε αδένωμα σε έναν αδένα και οι υπόλοιπες σε ύπαρξη αδενώματος στους δύο εκ των τεσσάρων αδένων, σε διάχυτη υπερπλασία και των τεσσάρων, αλλά και σε πρωτοπαθή παραθυρεοειδική κακοήθεια, που θεωρείται σπάνια.

Στον αντίποδα του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού ο δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός προσβάλλει και τους τέσσερις παραθυρεοειδείς αδένες και εμφανίζεται σε ανθρώπους με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση της πάθησης  γίνεται με αιματολογικές εξετάσεις για τη μέτρηση της παραθυρεοειδικής ορμόνης και του ασβεστίου στο αίμα. Παράλληλα, ο απεικονιστικός έλεγχος μπορεί να εντοπίσει το αδένωμα παραθυρεοειδούς αδένα, ενώ συχνά μπορεί να απαιτηθούν ακτινολογικός έλεγχος για τα νεφρά, τους ουρητήρες και την κύστη, προκειμένου να ελεγχθεί η λιθίαση, αλλά και μέτρηση οστικής πυκνότητας.

Η αφαίρεση αδενώματος παραθυρεοειδών αδένων συνιστάται ακόμη και σε ασθενείς χωρίς συμπτώματα ή με ελάχιστα συμπτώματα. Πρόκειται για μια επέμβαση που διενεργείται με γενική αναισθησία. Πραγματοποιείται μία μικρή τομή στην περιοχή του λαιμού και συγκεκριμένα στο κατώτερο τμήμα της πρόσθιας επιφάνειάς του. Παράλληλα, γίνεται διεγχειρητικός ορμονικός έλεγχος, προκειμένου να ελέγχεται κατά τη διάρκεια της επέμβασης η παραθορμόνη και να εξακριβωθεί αν έχει αποκατασταθεί η βλάβη. Με την αφαίρεση του πάσχοντος αδενώματος η τιμή της παραθυρεοειδικής ορμόνης πέφτει στα επιθυμητά επίπεδα, οπότε η επέμβαση ολοκληρώνεται με επιτυχία. Η μείωση των τιμών του ασβεστίου είναι επίσης άμεση.

Μετά το χειρουργείο ο ασθενής νοσηλεύεται για ένα βράδυ και την επόμενη μέρα παίρνει εξιτήριο. Με δεδομένο δε ότι η τομή που πραγματοποιείται είναι πολύ μικρή και γίνεται στη φυσική δερματική πτύχωση του τραχήλου, επιτυγχάνεται το καλύτερο δυνατό αισθητικό αποτέλεσμα. Η ανάρρωση του ασθενούς είναι ταχύτατη και διόλου επώδυνη, ενώ είναι άμεση και η επάνοδος στην καθημερινότητα, ακόμα και στην εργασία. 

Η αφαίρεση αδενώματος παραθυρεοειδών αδένων απαιτεί δεξιοτεχνία και πρέπει να διενεργείται από εξειδικευμένο χειρουργό ενδοκρινών αδένων τόσο λόγω του πολύ μικρού μεγέθους των αδενωμάτων όσο και λόγω της γειτνίασης των παραθυρεοειδών με ιδιαίτερα ευαίσθητα όργανα όπως η καρωτίδα, ο οισοφάγος και οι λαρυγγικές χορδές. Όταν πραγματοποιείται από έμπειρο χειρουργό ενδοκρινών αδένων, προσφέρει άμεση ίαση και άμεση βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών, που αισθάνονται από την πρώτη στιγμή την αισθητή αλλαγή στην καθημερινότητά τους, με βασικότερη την απαλλαγή από τη συνεχή κόπωση και αδυναμία.

Στον δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό πραγματοποιείται εκτομή του 90% των παραθυρεοειδών αδένων και αυτομεταμόσχευση 50-70 γρ. παραθυρεοειδικού ιστού.

Η αφαίρεση αδενώματος παραθυρεοειδών αδένων αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη τη ζωή του ασθενούς, που ανακαλύπτει από την αρχή τη χαμένη ποιότητά της.