Το χολοστεάτωμα είναι η πάθηση κατά την οποία αναπτύσσεται δέρμα σε μία μη φυσιολογική περιοχή, στο μέσο αυτί, πίσω από το τύμπανο. Συνήθως το χολεστεάτωμα παίρνει τη μορφή κύστης ή θύλακα, όπου συσσωρεύονται τα νεκρά κύτταρα του δέρματος το ένα πάνω στο άλλο μέσα το αυτί.
Σε βάθος χρόνου η αύξηση του μεγέθους του χολοστεατώματος μπορεί να καταστρέψει τα ευαίσθητα οστά του μέσου ωτός. Η καταστροφή των ευαίσθητων οστών μπορεί να προκαλέσει διασπορά της μόλυνσης στις γύρω περιοχές του έσω ωτός, ή και του εγκεφάλου. Εάν μείνει λοιπόν χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε κώφωση, απόστημα εγκεφάλου, μηνιγγίτιδα και σπάνια σε θάνατο.
Γιατί εκδηλώνεται
Το χολοστεάτωμα οφείλεται στις περισσότερες περιπτώσεις σε κακή λειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας και σε χρόνιες φλεγμονές του αυτιού. Η ευσταχιανή σάλπιγγα μεταφέρει αέρα από το πίσω μέρος της μύτης στο μέσο αυτί για να εξισώνει την πίεση του αέρα. Πολλές φορές λόγω αλλεργίας, κοινού κρυολογήματος ή κολπίτιδας η ευσταχιανή σάλπιγγα δεν δουλεύει φυσιολογικά. Αυτό έχει ως συνέπεια ο αέρας του μέσου ωτός να απορροφάται δημιουργώντας μερικό κενό.
Η χρόνια πίεση του κενού στο μέσο αυτί προκαλεί εισολκή και σχηματισμό θύλακα μετά από τέντωμα του τυμπάνου στις περιοχές που είναι αδύνατες λόγω προηγούμενων φλεγμονών. Ο θύλακας αυτός συχνά γίνεται χολοστεάτωμα. Σπάνια το χολοστεάτωμα μπορεί να υπάρχει εκ γενετής.
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα που έχουν οι ασθενείς με χολοστεάτωμα είναι η δύσοσμη, πυώδη έκκριση, που προέρχεται από τη λοίμωξη του συσσωρευμένου νεκρού δέρματος. Επίσης, μπορεί να υπάρχει βαρηκοΐα και αίσθημα πληρότητας στο αυτί, καθώς και ζάλη και αδυναμία των μυών σε μια πλευρά του προσώπου. Το χολοστεάτωμα μπορεί να αναπτύσσεται αθόρυβα για κάποιο διάστημα και να ανιχνεύεται τυχαία κατά την εξέταση του αυτιού.
Σε περίπτωση που ο ασθενής παρουσιάσει τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να επισκεφθεί το γρηγορότερο χειρουργό Ωτορινολαρυγγολόγο. Η διάγνωση γίνεται με ωτομικροσκόπηση και εξετάσεις ακοής. Επίσης, πραγματοποιείται ενδελεχής εξέταση των κρανιακών νεύρων και ειδικά του προσωπικού νεύρου, τεστ ισορροπίας και συχνά ενδοσκόπηση καθώς και αξονική και μαγνητική τομογραφία.
Το χολοστεάτωμα αρχικά αντιμετωπίζεται συντηρητικά με στόχο τον έλεγχο της φλεγμονής. Όταν το χολοστεάτωμα είναι εκτεταμένο απαιτείται χειρουργική θεραπεία για την απομάκρυνσή του και τη δημιουργία ενός στεγνού αυτιού χωρίς φλεγμονές καθώς και τη μείωση του κινδύνου υποτροπής.
Η χειρουργική μέθοδος για την αφαίρεση του χολεοστεατώματος ονομάζεται μαστοειδεκτομή και πρέπει να εκτελείται από εξειδικευμένο και έμπειρο χειρουργό Ωτορινολαρυγγολόγο.