Ωτοσκλήρυνση: Συμπτώματα και Θεραπεία

Γνωρίζετε τι σημαίνει ωτοσκλήρυνση, τα συμπτώματα και τη θεραπεία της; Πρόκειται για μια πάθηση που συναντάται συχνά και αφορά το οστό που περιβάλλει το μέσο ή το έσω αυτί. Είναι μάλιστα ένα από τα πιο συχνά αίτια της βαρηκοΐας και επηρεάζει και τα δύο αυτιά στις περισσότερες περιπτώσεις ή πιο σπάνια μόνο το ένα και συγκεκριμένα σε ποσοστό 15% επί του συνόλου των πασχόντων.

Η ωτοσκλήρυνση πλήττει συχνότερα τις γυναίκες και τείνει να εκδηλώνεται από τα 18 έως τα 30 έτη της ζωής του ανθρώπου. Το αποτέλεσμα της ωτοσκλήρυνσης είναι ο/η ασθενής να χάσει την ακοή του/της όταν ο αναβολέας περιβληθεί από ανώμαλη μορφή οστού, μειώνοντας έτσι τον ήχο που καταλήγει στο εσωτερικό αυτί. Αυτή η συνθήκη ονομάζεται βαρηκοΐα αγωγιμότητας. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις η ωτοσκλήρυνση ενδέχεται να οδηγήσει σε νευροαισθητήρια απώλεια ακοής, εάν επηρεάσει το εσωτερικό αυτί αλλοιώνοντας την παραγωγή του νευρικού σήματος.

Τι συμπτώματα έχει η ωτοσκλήρυνση

Αν και η σαφής αιτία της ωτοσκλήρυνσης δεν έχει αποκαλυφθεί, εντούτοις γνωρίζουμε ότι πολλές φορές οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες. Ειδικότερα, το 60% όσων πάσχουν από ωτοσκλήρυνση είναι γονιδιακά προδιατεθειμένοι να εμφανίσουν την πάθηση. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ένα παιδί που έχει έναν γονέα με ωτοσκλήρυνση, φέρει 25% πιθανότητες να εμφανίσει και το ίδιο, ενώ αν και οι δυο γονείς του πάσχουν από την πάθηση, τότε το ποσοστό αυξάνεται στο 50%. Άλλα αίτια που συσχετίζονται επιστημονικά με την ωτοσκλήρυνση είναι η λοίμωξη με τον ιό της ιλαράς, ενώ έρευνες έχουν συσχετίσει τις περιόδους ορμονικών διαταραχών στις γυναίκες, όπως είναι αυτές του θηλασμού και της εγκυμοσύνης, με την εμφάνιση ωτοσκλήρυνσης.

Το πιο κοινό σύμπτωμα της ωτοσκλήρυνσης είναι η απώλεια ακοής, η οποία μάλιστα χειροτερεύει όσο περνούν τα χρόνια. Ένα άλλο σύμπτωμα που μαρτυρούν οι ασθενείς είναι οι εμβοές (τα γνωστά βουητά) ή ο θόρυβος στο αυτοί.  που επιδεινώνεται με το πέρασμα του χρόνου. Υπάρχει και μια άλλη μερίδα ασθενών που αναφέρουν ότι ακούν καλύτερα όταν βρίσκονται σε περιβάλλον με έντονο θόρυβο. Επιπλέον, η ωτοσκλήρυνση μπορεί να προκαλεί ζάλη ή ίλιγγο, αν και αυτό το σύμπτωμα συναντάται σπάνια.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι λόγω της αργής και σταδιακής εξέλιξης της ωτοσκλήρυνσης, οι ασθενείς δεν αντιλαμβάνονται την απώλεια της ακοής και χρειάζεται η επισήμανση από φιλικά πρόσωπα για να δώσουν τη σημασία που χρειάζεται. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των ασθενών με ωτοσκλήρυνση είναι το γεγονός ότι πολλές φορές επισκέπτονται των Ωτορινολαρυγγολόγο μιλώντας σε χαμηλή ένταση, επειδή πρωτίστως ακούν τη φωνή τους μέσα από την οστέινη αγωγή.

Αξίζει να γνωρίζετε ότι η διάγνωση της ωτοσκλήρυνσης δεν είναι μια εύκολη διαδικασία, δεδομένου ότι η κλινική εικόνα των ασθενών περιλαμβάνει φυσιολογικό τυμπανικό υμένα και τα συμπτώματα συμπίπτουν με εκείνα άλλων παθήσεων. Οπότε, ο Ωτορινολαρυγγολόγος χρειάζεται να διαθέτει επαρκή εμπειρία προκειμένου τόσο με την κλινική εξέταση όσο και με τις κατάλληλες εργαστηριακές εξετάσεις να φτάσει στη σωστή διάγνωση και να αποκλείσει άλλες αιτίες που προκαλούν βαρηκοΐα, όπως είναι το χολοστεάτωμα, το υγρό ή η μάζα στο μέσο αυτί και η σκλήρυνση του τυμπάνου.

Θεραπεία της ωτοσκλήρυνσης

Η θεραπεία της ωτοσκλήρυνσης δεν είναι κοινή για όλους και εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς και συνεπώς η επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης αποτελεί το αποτέλεσμα συζήτησης Ωτορινολαρυγγολόγου και ασθενούς. Ο έμπειρος ιατρός θα σας προτείνει τη θεραπεία που ταιριάζει στη δική σας περίπτωση, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη γενική κατάσταση της υγείας σας, την ηλικία σας, το στάδιο της ωτοσκλήρυνσης και τον βαθμό της βαρηκοΐας.

Παρακολούθηση

Όταν ο/η ασθενής διαγιγνώσκεται με ετερόπλευρη ωτοσκλήρυνση, ο Ωτορινολαρυγγολόγος μπορεί απλώς να συστήσει παρακολούθηση της κατάστασης. Η ίδια τακτική μπορεί να ακολουθηθεί και στους ασθενείς που έχουν μικρή ή μέτρια βαρηκοΐα αγωγής. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, δεδομένου ότι ο/η ασθενής δεν ενοχλείται από τον βαθμό απώλειας της ακοής, δεν απαιτείται επέμβαση και αρκεί η διενέργεια ακοογράμματος μια φορά τον χρόνο.

Ακουστικά βαρηκοΐας

Τα άλματα που έχει πραγματοποιήσει σήμερα η τεχνολογία έχουν οδηγήσει στην κατασκευή αξιόπιστων και ταυτόχρονα εξαιρετικά διακριτικών ακουστικών βαρηκοΐας, τα οποία προσαρμόζονται ανάλογα με τον τύπο και τον βαθμό της βαρηκοΐας. Αυτή η λύση προτείνεται σε ασθενείς που δεν θέλουν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση ή δεν μπορούν λόγω άλλων ζητημάτων υγείας. Γενικώς τα ακουστικά βαρηκοΐας αποτελούν την κατάλληλη θεραπευτική μέθοδο σε περιπτώσεις που η απώλεια ακοής είναι περιορισμένη και σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η χειρουργική επέμβαση δεν αναμένεται να βελτιώσει ικανοποιητικά την ακοή.

Φαρμακευτική θεραπεία

Για περισσότερα από 40 χρόνια η ιατρική έχει διαπιστώσει ότι η χορήγηση φθοριούχου νατρίου ή/και η χορήγηση ασβεστίου μπορεί να σταματήσει τη συσσώρευση αλάτων στα οστάρια, ενώ εάν ο/η ασθενής επισκεφθεί τον Ωτορινολαρυγγολόγο στα αρχικά στάδια της ωτοσκλήρυνσης, τότε μπορεί να τη σταματήσουν και ολοκληρωτικά. Στην πράξη το φθοριούχο νάτριο μειώνει την απορρόφηση του οστού από οστεοκλάστες και βοηθάει στην αύξηση του σχηματισμού νέου οστού με τελικό στόχο την επαναδημιουργία του οστού. Έχει αποδειχθεί ότι αυτή η φαρμακευτική αγωγή επιβραδύνει σημαντικά την εξέλιξη της νευροαισθητήριας απώλειας ακοής στις υψηλές και χαμηλές συχνότητες.

Παράλληλα, ο Ωτορινολαρυγγολόγος μπορεί να σας χορηγήσει συμπληρώματα διατροφής πλούσια σε μαγνήσιο και βιταμίνη D, εάν διαπιστωθεί ότι έχετε έλλειψη των συγκεκριμένων στοιχείων και βιταμινών.

Χειρουργική θεραπεία της ωτοσκλήρυνσης

Η πιο σύγχρονη και αποτελεσματική χειρουργική θεραπεία της ωτοσκλήρυνσης είναι η αναβολοτομή ή αναβολεκτομή, αλλά προκρίνεται όταν πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως ο βαθμός και το είδος της βαρηκοΐας και η ηλικία της/του ασθενούς. Επίσης, στην περίπτωση που η ωτοσκλήρυνση εντοπίζεται στην περιοχή του αναβολέα, τότε η χειρουργική αντικατάσταση του αναβολέα από τεχνητό μόσχευμα είναι η ενδεικνυόμενη θεραπεία. Ακόμα, όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά ανάμεσα στην οστέινη και στην αέρινη αγωγή τόσο πιο μεγάλο θα είναι το όφελος για τον/την ασθενή που πάσχει από ωτοσκλήρυνση.

Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης ο Ωτορινολαρυγγολόγος θα καθαρίσει επιμελώς τον έξω ακουστικό πόρο και μετά θα εγχύσει τοπικό αναισθητικό και αγγειοσυσπαστική ουσία. Ακολούθως ανυψώνεται ο τυμπανοδερματικός κρημνός και εφόσον απαιτηθεί αφαιρείται η ασπίδα (scutum) του αναβολέα με μία φρέζα. Σε εκείνο το σημείο ο ιατρός θα εξετάσει και θα ψηλαφίσει την ακουστική αλυσίδα για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση. Όταν συμβεί αυτό, ο χειρουργός θα ανοίξει με ένα μικροεργαλείο μια οπή στην πλάκα του αναβολέα και θα τοποθετήσει μια πρόσθεση από τον άκμονα προς την οπή.

Μετά την επέμβαση χορηγείται αντιβιοτική αγωγή για περίπου 7 ημέρες ενώ ο/η ασθενής μπορεί να πάρει εξιτήριο ακόμη και την ίδια μέρα της επέμβασης.

Η αναβολεκτομή μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί αξιοποιώντας και την τεχνολογία του laser για να επιτευχθεί το αναίμακτο άνοιγμα οπής στην πλάκα του αναβολέα και μάλιστα με ιδιαίτερη ακρίβεια. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να διευκρινιστεί ότι η αναβολεκτομή είναι μια επέμβαση που απαιτεί λεπτούς και εξειδικευμένους χειρισμούς, οπότε έχει μεγάλη σημασία να διενεργείται από άρτια εκπαιδευμένο και έμπειρο χειρουργό Ωτορινολαρυγγολόγο, ο οποίος θα ενημερώσει προεγχειρητικά τον/την ασθενή για τη διαδικασία και τα οφέλη που θα διαπιστώσει μετεγχειρητικά.